گرم‌شدن بیش‌ازحد موتور در فصل زمستان شاید مسخره و غیرقابل‌باور به نظر برسد؛ اما حقیقت این است که این مشکل در سرمای زمستان نیز میتواند اتفاق بیفتد. موتور خودرو برای تولید انرژی، حرارت زیادی ایجاد می‌کند که ناشی از احتراق سوخت و اصطکاک بین قطعات متحرک درون آن است.
هرچند سیستم‌های خنککننده در خودروها برای حفظ دمای مناسب طراحی شده‌اند؛ اما عواملی وجود دارند که ممکن است حتی در هوای سرد زمستان باعث جوش آوردن خودرو بشوند. مشکلاتی نظیر نشتی در سیستم خنککننده، خرابی ترموستات، کمبود مایع خنککننده یا انسداد مسیر جریان هوا، میتوانند از جمله دلایل این مشکل باشند.
در این مقاله به بررسی دلایل جوش آوردن ماشین در زمستان و نکات مهم برای جلوگیری از آن خواهیم پرداخت تا با آمادگی و مراقبت بیشتر از این مشکل در فصل سرد پیشگیری کنید. با ما همراه باشید.
آیا ماشین‌ها در زمستان هم جوش می‌آورند؟
بله، ماشین‌ها در زمستان هم میتوانند جوش بیاورند و این مشکل در این فصل حتی بیشتر هم رخ می‌دهد. در این فصل به‌دلیل دماهای پایین، سیستم‌های خنککننده و تهویه خودرو تحت فشار قرار می‌گیرند و حتی کوچک‌ترین نقص‌ها میتوانند باعث گرم‌شدن بیش‌ازحد موتور بشوند. اصلی‌ترین علت بالا رفتن دمای موتور در هوای سرد و جوش آوردن خودروها در زمستان، خرابی سیستم خنککننده است که میتواند به‌دلیل مسدود‌شدن ترموستات یا نشتی در سیستم خنککننده رخ دهد.
در هوای سرد، اگر نشتی در سیستم خنککننده ایجاد شود، سطح مایع خنککننده کاهش می‌یابد و به‌جای مایع، هوا وارد مسیرهای خنککننده می‌شود. این مسئله باعث می‌شود که حرارت تولیدی موتور به رادیاتور منتقل نشود؛ درنتیجه، موتور داغ شود و جوش بیاورد. همچنین، مسدود‌شدن ترموستات نیز از جریان یافتن مایع خنککننده جلوگیری می‌کند و منجر به افزایش دمای موتور می‌شود.
علائم جوش آوردن ماشین در زمستان شامل صداهای غیرعادی مانند صدای تیک‌تیک از موتور، نشتی مایع خنککننده، افزایش دمای نمایش‌داده‌شده روی گیج دما (که معمولاً در کنار کیلومترشمار یا نشان‌دهندۀ دور موتور قرار دارد) و کاهش قدرت موتور است. این علائم هشدار می‌دهند که دمای موتور بیش‌ازحد بالا رفته و احتمالاً سیستم خنککننده دچار مشکل شده است. اگر به این علائم توجه نشود، ممکن است آسیب‌های جدی به موتور وارد شود و نیاز به تعمیرات پرهزینه‌ای داشته باشد؛ اما دلایل جوش آوردن ماشین در زمستان دقیقاً چیست؟
جوش آوردن ماشین در زمستان میتواند دلایل مختلفی داشته باشد. اگر به دنبال راه‌های مؤثر برای مراقبت از خودرو و جلوگیری از این مشکل هستید، مقاله «مراقبت از خودرو در فصل سرما» را مطالعه کنید تا با نکات مهم آشنا شوید!
دلایل رایج جوش آوردن ماشین در زمستان
همان‌طور که در بالا گفتیم، مشکلات متعددی میتوانند باعث بروز این مسئله بشوند که در ادامه به برخی از رایج‌ترین دلایل جوش آوردن ماشین در زمستان می‌پردازیم:
کمبود ضدیخ
ضدیخ نقش حیاتی در جلوگیری از یخ‌زدگی مایع خنککننده و حفظ دمای مناسب موتور ایفا می‌کند. اگر سطح ضدیخ در مخزن خنککننده کاهش یابد، ممکن است یخ‌زدگی مایع خنککننده باعث انجماد و درنتیجه سوراخ‌شدن قسمتی از سیستم گردش آب شود (انجماد مایعات بر پایه آب، موجب انبساط و افزایش حجم آن‌ها می‌شود؛ درنتیجه آب یخ‌زده میتواند باعث ترکیدگی رادیاتور یا هر قسمتی از سیستم گردش آب به دور موتور شود).
اگر ضدیخ و مایع خنککننده در رادیاتور کاهش یابند (به هر دلیلی مثل نشتی، خراب‌بودن در رادیاتور و …)، نمی‌توانند به‌خوبی در سیستم گردش کنند؛ بنابراین حرارت موتور بهدرستی دفع نمی‌شود. این امر به‌ویژه در هوای سرد میتواند باعث افزایش دمای موتور و جوش آوردن آن شود. بررسی منظم سطح ضدیخ و آب رادیاتور و افزودن آن‌ها در صورت لزوم، میتواند از بروز این مشکل جلوگیری کند؛ پس اگر سطح ضدیخ و آب رادیاتور به‌طور مکرر کاهش یابد، ممکن است نشتی در سیستم خنککننده وجود داشته باشد که باید به‌سرعت برطرف شود.
خرابی ترموستات
یکی از اصلی‌ترین دلایل جوش آوردن ماشین در زمستان خرابی ترموستات است. ترموستات وظیفه تنظیم جریان مایع خنککننده را در سیستم خنککننده برعهده دارد و خرابی آن میتواند منجر به اختلال در این فرایند شود.
اگر ترموستات در دمای مناسب باز نشود، مایع خنککننده نمی‌تواند به رادیاتور برسد و بدین ترتیب حرارت موتور کاهش نخواهد یافت. یکی از نشانه‌های خرابی ترموستات، ایجادنشدن تغییرات در گیج دما حتی پس‌از مدتی رانندگی است؛ چون مثلاً اگر ترموستاتِ خراب همیشه باز بماند، مایع خنککننده به‌طور مداوم به رادیاتور وارد و خنک می‌شود؛ بنابراین موتور همیشه در دمای کم کار می‌کند که این خود یک مشکل بزرگ دیگر است! در صورت مشاهده این علامت، بهتر است به یک مکانیک متخصص مراجعه و ترموستات را بررسی و در صورت لزوم تعویض کنید.
گرفتگی لولههای رادیاتور
در طول زمان، ذرات و زباله‌هایی مانند برگ، سنگریزه یا زنگ‌زدگی ممکن است در لولههای رادیاتور جمع بشوند و مسیر جریان مایع خنککننده را مسدود کنند. این انسداد باعث کاهش جریان هوا و اختلال در عملکرد رادیاتور می‌شود؛ درنتیجه موتور قادر به خنک‌شدن کافی نخواهد بود. حتی در فصل زمستان، این مشکل میتواند باعث جوش آوردن خودرو شود. بازرسی منظم رادیاتور و تمیز‌کردن هرگونه زباله یا انسداد، میتواند به حفظ سلامت سیستم خنککننده کمک کند.
نشتی در سیستم خنککننده
سیستم خنککننده ممکن است به‌دلایل مختلفی مانند سوختن واشر سرسیلندر، وجود سوراخ در رادیاتور یا مشکلات مخزن انبساط دچار نشتی شود. هرگونه نشتی در سیستم خنککننده باعث می‌شود که مایع خنککننده کافی به موتور نرسد و حرارت موتور بهدرستی دفع نشود. این مشکل میتواند از اصلی‌ترین دلایل جوش آوردن ماشین در زمستان باشد و باعث افزایش دمای موتور شود. مراجعه به یک تعمیرکار متخصص و بررسی سیستم خنککننده میتواند به شناسایی و رفع این نشتی‌ها کمک کند.
انسداد در سیستم اگزوز
گرفتگی اگزوز هم میتواند علت بالا رفتن دمای موتور در هوای سرد باشد. سیستم اگزوز وظیفه خروج گازهای داغ حاصل از احتراق را برعهده دارد و هرگونه انسداد در آن میتواند مانع از خروج این گازها شود؛ درنتیجه، حرارت در موتور باقی می‌ماند و باعث افزایش دما و جوش آوردن آن می‌شود. گاهی حیوانات کوچک در جست‌وجوی سرپناه در زمستان ممکن است وارد لوله اگزوز بشوند و با مسدود‌کردن مسیر آن، باعث گرم‌شدن بیش‌ازحد موتور بشوند
راهکارهای جلوگیری از جوش آوردن ماشین در زمستان
برای جلوگیری از جوش آوردن ماشین در زمستان، بهترین راهکار توجه منظم به وضعیت سیستم خنککننده و انجام سرویس‌های توصیه‌شده توسط سازنده خودرو است. بررسی دوره‌ای سیستم خنککننده برای نشتی‌ها، سطح و کیفیت ضدیخ و وضعیت ترموستات میتواند از بروز مشکلات جدی جلوگیری کند. با نگه‌داشتن سیستم خنککننده در وضعیت مناسب، احتمال جوش آوردن خودرو کاهش می‌یابد و موتور بهدرستی در دماهای سرد کار می‌کند. همچنین با توجه به‌دلایل جوش آوردن ماشین در زمستان که گفتیم با این راهکارها می‌توانید از جوش آوردن ماشین جلوگیری کنید:
- بررسی دوره‌ای سیستم خنککننده: از یک مکانیک بخواهید که سیستم خنککننده را از نظر نشتی، شلنگ‌ها، سطح ضدیخ و وضعیت ترموستات بررسی کند.
- بررسی منظم سطح ضدیخ: سطح مخزن ضدیخ را به‌طور مرتب چک کنید و در صورت نیاز به مقدار آن بیفزایید.
- تعویض به‌موقع ضدیخ: اگر ضدیخ کیفیت خود را از دست داده است، آن را با ضدیخ تازه تعویض کنید تا از عملکرد مناسب آن اطمینان حاصل کنید.
- پاکسازی مسیر رادیاتور: اطمینان حاصل کنید که رادیاتور و مسیرهای آن از هرگونه زباله و انسداد پاک باشد تا جریان خنککننده به موتور به‌خوبی برقرار شود. رادیاتورها عموماً از مسیرهای بسیار باریک و ظریفی تشکیل شده‌اند که به‌مرورزمان، ممکن است به‌دلیل رسوبات و زباله‌های مختلف، این مسیرها مسدود بشوند. در این صورت یا باید رادیاتور را تعویض کنید و در موارد خاص از روشی که به‌عنوان «سیخ‌زدن رادیاتور» شناخته می‌شود، برای باز‌کردن مسیرهای درون رادیاتور بهره ببرید.
- بررسی سیستم اگزوز: از نبود انسداد در سیستم اگزوز اطمینان حاصل کنید؛ زیرا انسداد میتواند مانع از خروج حرارت موتور شود.
نکات اضطراری هنگام جوش آوردن ماشین در هوای سرد
در هنگام جوش آوردن ماشین در هوای سرد، اقدام‌های اضطراری برای جلوگیری از آسیب جدی به موتور ضروری هستند. اولین قدم، حفظ آرامش و پیدا‌کردن مکانی امن برای توقف خودرو است. پس‌از توقف در مکانی امن، بلافاصله موتور را خاموش کنید تا دمای آن کاهش بیابد. روشن نگه داشتن موتور در شرایط جوش‌آوردگی میتواند باعث آسیب‌های جدی به آن شود؛ زیرا بیشتر موتورها از جنس آلومینیوم ساخته شده‌اند و گرمای بیش‌ازحد میتواند باعث خمیدگی یا ترک خوردن قطعات موتور شود که تعمیرات پرهزینه‌ای به‌همراه خواهد داشت.
در مرحله بعد، اگر امکان دارد، کاپوت خودرو را بالا بزنید تا به حرارت اجازه خروج داده و فرایند خنک‌شدن سریع‌تر انجام شود. بااین‌حال از باز‌کردن در رادیاتور خودداری کنید؛ زیرا فشار بالا و دمای زیاد ممکن است خطراتی برای شما ایجاد کند. پس‌از انجام این اقدامات، بهتر است برای کمک با امداد خودرو تماس بگیرید تا راهنمایی‌های لازم را دریافت و خودروی خود را به نزدیک‌ترین تعمیرگاه منتقل کنید. این اقدامات اضطراری میتوانند از آسیب‌های جدی به موتور جلوگیری کنند و هزینه‌های احتمالی تعمیر را کاهش بدهند.
برای جلوگیری از جوش آوردن ماشین، یکی از کارهای ضروری، گرم کردن صحیح خودرو است. مقاله ما در مورد گرم کردن خودرو در هوای سرد را بخوانید تا بدانید چطور باید این کار را بهدرستی انجام دهید!
سخن پایانی
جوش آوردن ماشین در زمستان مشکلی است که به‌دلایل مختلفی رخ می‌دهد. دلایل جوش آوردن ماشین در زمستان شامل کمبود ضدیخ، نشتی در سیستم خنککننده، گرفتگی لولههای رادیاتور و خرابی ترموستات هستند. در دماهای پایین، این مشکلات بیشتر دیده می‌شوند و میتوانند منجر به داغ‌شدن بیش‌ازحد موتور و آسیب جدی به آن بشوند. برای پیشگیری از این مشکل، انجام سرویس‌های دوره‌ای، بررسی منظم سطح ضدیخ، اطمینان از نبود انسداد در مسیرهای رادیاتور و سیستم اگزوز و توجه به علائم خرابی ترموستات ضروری است. با رعایت این نکات، می‌توان از جوش آوردن ماشین در زمستان و هزینه‌های بالای تعمیرات موتور جلوگیری کرد و اطمینان داشت که خودرو در هوای سرد عملکرد مناسبی دارد.
منابع:
سؤالات متداول
دلایل جوش آوردن ماشین در زمستان چیستند؟
دلایلی مثل کمبود ضدیخ، نشتی در سیستم خنککننده، گرفتگی لولههای رادیاتور و خرابی ترموستات میتوانند باعث جوش آوردن ماشین در زمستان بشوند.
آیا تعویض دیرهنگام روغن موتور میتواند باعث جوش آوردن خودرو در زمستان شود؟
بله، روغن موتور کهنه و کثیف ممکن است نتواند بهدرستی قطعات موتور را روانکاری کند و باعث افزایش اصطکاک و دمای موتور شود.
آیا استفاده از ضدیخ بیکیفیت میتواند از دلایل جوش آوردن ماشین در زمستان باشد؟
بله، استفاده از ضدیخ با کیفیت و متناسب با دمای محیط میتواند به بهبود عملکرد سیستم خنککننده کمک و از جوش آوردن موتور جلوگیری کند.
