بسیاری از صاحبان خودرو با مشکل خرابی سر پلوس ماشین مواجه شده‌اند، اما تعداد کمی از آن‌ها می‌دانند که چگونه این مشکل را تشخیص دهند و چه اقداماتی برای جلوگیری از خرابی انجام دهند. در این مقاله، به شما نشان خواهیم داد که چگونه علائم خرابی را شناسایی کنید و از هزینه‌های سنگین تعمیرات جلوگیری کنید.
همچنین، اگر علاقه‌مند به یادگیری بیشتر درباره نحوه عملکرد و نگهداری خودرو هستید، این مقاله به شما کمک خواهد کرد تا با دانش بیشتری از سر پلوس خودرو مراقبت کنید. برای دریافت اطلاعات بیشتر و پاسخ به سوالات خود، ادامه مقاله را مطالعه کنید و نظرات خود را در سایت گیرپاژ با ما به اشتراک بگذارید.
سر پلوس ماشین چیست؟
سر پلوس (CV Joint – Constant Velocity Joint) قطعه‌ای کلیدی در سیستم انتقال قدرت خودرو است که وظیفه انتقال نیرو از گیربکس به چرخ‌ها را بر عهده دارد. این قطعه به خودرو امکان می‌دهد تا در حین حرکت و دور زدن با سرعت ثابت و به‌صورت هماهنگ عمل کند.
سر پلوس‌ها در خودروهای محور جلو نقش بسیار مهمی ایفا می‌کنند، زیرا نیاز است که انتقال قدرت به چرخ‌ها در هنگام چرخش فرمان با کمترین لرزش و بدون افت کارایی انجام شود.
عملکرد سر پلوس در سیستم انتقال قدرت خودرو
عملکرد سر پلوس ماشین به‌عنوان یک واسطه بین گیربکس و چرخ‌ها است. این قطعه به خودرو اجازه می‌دهد تا در هنگام تغییر زاویه چرخ‌ها (به‌ویژه در حین دور زدن) بدون افت قدرت، حرکت خود را ادامه دهد. وظیفه سر پلوس در سیستم انتقال قدرت بدون وجود سر پلوس دچار لرزش و اختلال می‌شود که میتواند منجر به خرابی سایر اجزای خودرو گردد.
علاوه بر این، سر پلوس‌ها با استفاده از مواد مقاوم و ساختار ویژه‌ای که دارند، نیرو را به‌صورت یکنواخت به چرخ‌ها منتقل می‌کنند.
اجزای مختلف سر پلوس ماشین
سر پلوس ماشین از چند بخش کلیدی تشکیل شده است که هر کدام نقش مشخصی در عملکرد صحیح آن دارند. در ادامه به برخی از مهم‌ترین اجزای آن اشاره می‌کنیم:
مشعلی سر پلو
مشعلی قطعه‌ای است که به سرپلوس متصل می‌شود و به نوعی پل ارتباطی بین محور و سرپلوس محسوب می‌شود. وظیفه مشعلی، انتقال نیروی گیربکس به سر پلوس با کمترین میزان اصطکاک است.
سه شاخه پلوس
سه شاخه پلوس به‌عنوان قطعه‌ای که درون مشعلی قرار دارد، باعث انتقال نیرو به سرپلوس می‌شود. این بخش به‌صورت سه‌شاخه طراحی شده که با بلبرینگ‌های داخل مشعلی، هماهنگ عمل می‌کند.
گردگیر سر پلوس
گردگیر سر پلوس برای محافظت از اجزای داخلی سر پلوس در برابر آلودگی‌ها و گرد و خاک به کار می‌رود. این قطعه باعث افزایش طول عمر سر پلوس می‌شود.
نقش گردگیر در حفظ عمر سر پلوس
گردگیرها از ورود آلودگی به داخل سیستم جلوگیری می‌کنند و باعث میشوند که بلبرینگ‌ها و سایر اجزا، طول عمر بیشتری داشته باشند. خرابی گردگیر میتواند منجر به ورود گرد و خاک و کاهش عملکرد سر پلوس شود.
انواع سر پلوس در خودروهای مختلف
سر پلوس‌ها بسته به نوع خودرو و سیستم انتقال قدرت آن به انواع مختلفی تقسیم میشوند. هر کدام از این نوع‌ها برای سازگاری بهتر با سیستم انتقال قدرت خودروهای مختلف طراحی شده‌اند.
سر پلوس ماشین‌های محور جلو
در خودروهایی که محور جلو فعال است، سر پلوس در هر دو چرخ جلو تعبیه می‌شود و وظیفه انتقال نیروی موتور به این چرخ‌ها را بر عهده دارد.
سر پلوس ماشین‌های محور عقب
در خودروهای محور عقب، سر پلوس در چرخ‌های عقب نصب می‌شود و نیروی گیربکس به چرخ‌های عقب منتقل می‌شود. این نوع از سر پلوس بیشتر در خودروهای دیفرانسیل عقب مورد استفاده قرار می‌گیرد.
علائم خرابی سر پلوس ماشین
خرابی سر پلوس ماشین میتواند با علائمی مشخص همراه باشد که در صورت مشاهده آن‌ها، لازم است به بررسی و تعمیر این قطعه مهم بپردازید. برخی از مهم‌ترین علائم خرابی سر پلوس شامل موارد زیر هستند:
- صدای تق تق در حین دور زدن: یکی از علائم شایع خرابی سر پلوس، صدای تق تق هنگام دور زدن است. این صدا معمولاً زمانی شنیده می‌شود که سر پلوس دچار فرسودگی شده باشد و بلبرینگ‌های داخلی آن دیگر به‌درستی عمل نکنند.
صدای تق تق نشان می‌دهد که سر پلوس قادر به تحمل زاویه‌های شدید چرخ‌ها نیست و باید بررسی شود.
- لرزش در سرعت‌های بالا: لرزش خودرو در سرعت‌های بالا میتواند یکی از نشانه‌های خرابی سر پلوس باشد. این مشکل معمولاً زمانی رخ می‌دهد که بالانس سیستم انتقال قدرت خودرو مختل شده باشد. در این حالت، سر پلوس دیگر به‌درستی نیرو را به چرخ‌ها منتقل نمی‌کند و باعث ایجاد لرزش در خودرو می‌شود.
- نشانه‌های روغن‌ریزی: در صورتی که روغن از گردگیرهای سر پلوس نشت کرده باشد، نشانه‌ای از خرابی آن است.
- کاهش قدرت در حین حرکت: خرابی سر پلوس میتواند باعث افت قدرت خودرو در هنگام حرکت شود.
دلایل خرابی سر پلوس ماشین
خرابی سر پلوس ماشین ممکن است به دلایل مختلفی رخ دهد. برخی از مهم‌ترین دلایل آن عبارتند از:
- خرابی گردگیر سر پلوس: گردگیرها وظیفه محافظت از اجزای داخلی سر پلوس را دارند و در صورت آسیب‌دیدگی، گرد و خاک و آلودگی‌ها وارد سیستم شده و موجب خرابی آن میشوند.
- فرسودگی ناشی از استفاده طولانی‌مدت: با گذشت زمان و استفاده مداوم، قطعات داخلی سر پلوس دچار فرسودگی شده و عملکرد صحیح خود را از دست می‌دهند.
- خرابی بلبرینگ‌های داخلی: بلبرینگ‌ها نقش مهمی در حرکت روان سر پلوس دارند. خرابی آن‌ها باعث ایجاد صدا و کاهش کارایی سر پلوس می‌شود.
- عدم روغنکاری مناسب: نبود روغن کافی یا نشت روغن میتواند باعث افزایش اصطکاک و در نتیجه خرابی سریع‌تر سر پلوس شود.
نحوه تشخیص و تست سالم بودن سر پلوس
تشخیص سالم بودن سر پلوس ماشین بسیار مهم است تا از خرابی‌های جدی‌تر در آینده جلوگیری شود. مراحل تست و تشخیص سلامت سر پلوس به شرح زیر هستند:
- بررسی ظاهری گردگیرها: گردگیرهای سر پلوس را بررسی کنید. اگر ترک یا شکستگی در آن‌ها وجود داشته باشد، ممکن است گرد و خاک وارد سیستم شده باشد.
- گوش دادن به صدای تق تق در حین دور زدن: در حین رانندگی و به‌ویژه در هنگام دور زدن، به صدای تق تق توجه کنید. این صدا ممکن است نشان‌دهنده خرابی سر پلوس باشد.
- بررسی لرزش در سرعت‌های بالا: اگر در سرعت‌های بالا لرزش غیرطبیعی احساس می‌کنید، احتمال خرابی سر پلوس وجود دارد.
- چک کردن روغن‌ریزی: نشت روغن از گردگیرها یکی از نشانه‌های خرابی سر پلوس است. سیستم را از نظر وجود روغن‌ریزی بررسی کنید.
مراحل تست و تشخیص سالم بودن سر پلوس
| ابزار مورد نیاز | توضیحات | مرحله |
| چراغ‌قوه | بررسی ترک‌خوردگی یا شکستگی در گردگیرها | بررسی گردگیرها |
| گوش‌گیر مکانیکی | شنیدن صدای تق تق در دور زدن خودرو | گوش دادن به صدا |
| جک خودرو | تست خودرو در سرعت‌های بالای 80 کیلومتر بر ساعت برای لرزش | بررسی لرزش در سرعت بالا |
| پارچه و روغن‌گیر | بررسی نشتی روغن از گردگیرها | بررسی روغن‌ریزی |
تاثیر خرابی سر پلوس بر سایر اجزای خودرو
خرابی سر پلوس نه‌تنها بر عملکرد خودروی شما تاثیر می‌گذارد، بلکه میتواند به سایر اجزای سیستم انتقال قدرت نیز آسیب وارد کند. برای مثال، اگر سر پلوس به‌درستی کار نکند، نیروی منتقل‌شده به چرخ‌ها به‌صورت نامتعادل خواهد بود که این امر میتواند به دیفرانسیل، گیربکس و حتی چرخ‌ها آسیب برساند.
علاوه بر این، خرابی سر پلوس میتواند منجر به افزایش مصرف سوخت و کاهش کارایی کلی خودرو شود.
تاثیر خرابی سر پلوس بر اجزای مختلف خودرو
| تاثیر خرابی سر پلوس | درصد احتمال خرابی | بخش آسیب‌دیده |
| افزایش فشار | 35% | دیفرانسیل |
| کاهش عملکرد | 25% | گیربکس |
| افزایش استهلاک | 40% | چرخ‌ها |
روشهای پیشگیری از خرابی سر پلوس
برای جلوگیری از خرابی سر پلوس و افزایش عمر آن، می‌توانید از روشهای زیر استفاده کنید:
- بازرسی منظم گردگیرها: به‌طور منظم گردگیرهای سر پلوس را بررسی کنید تا از ترک‌خوردگی یا آسیب‌های دیگر جلوگیری شود.
- تعویض روغن به‌موقع: از سلامت روغن و روان‌کاری مناسب سیستم انتقال قدرت اطمینان حاصل کنید.
- جلوگیری از رانندگی با سرعت بالا در شرایط غیرمناسب: رانندگی در شرایط سخت (مثل جادههای ناهموار) میتواند به سرعت سر پلوس را فرسوده کند.
- تعویض به‌موقع سر پلوس: در صورت مشاهده علائم خرابی، اقدام به تعویض به‌موقع سر پلوس کنید تا از آسیب‌های بیشتر جلوگیری شود.
مراحل تعویض سر پلوس ماشین
تعویض سر پلوس خودرو یکی از تعمیرات حیاتی در سیستم انتقال قدرت خودرو است که باید با دقت انجام شود. مراحل تعویض به شرح زیر است:
- بالا بردن خودرو و باز کردن چرخ: ابتدا خودرو را با استفاده از جک بالا ببرید و چرخ مربوطه را باز کنید.
- جداسازی گردگیر سر پلوس: گردگیر سر پلوس را به‌آرامی جدا کنید و محل قرارگیری سر پلوس را مشخص کنید.
- جدا کردن سر پلوس از مشعلی: با استفاده از ابزار مناسب، سر پلوس را از مشعلی جدا کنید. در این مرحله باید دقت زیادی داشته باشید تا سایر قطعات آسیب نبینند.
- نصب سر پلوس جدید: سر پلوس جدید را با دقت در محل خود قرار داده و گردگیرها را مجدداً نصب کنید.
- بررسی عملکرد: پس از اتمام مراحل نصب، عملکرد سر پلوس جدید را بررسی کنید و مطمئن شوید که همه چیز به‌درستی کار می‌کند.
هزینه‌های تعمیر و تعویض سر پلوس در خودروهای مختلف
هزینه‌های تعمیر و تعویض سر پلوس بسته به نوع خودرو، میزان خرابی و نوع قطعات استفاده‌شده متفاوت است. به‌طور متوسط، تعویض سر پلوس در خودروهای سبک کمتر هزینه دارد. ولی خودروهای سنگین‌تر و وارداتی معمولاً هزینه‌های بالاتری برای تعویض سر پلوس خودرو دارند که میتواند به قیمت بالاتری برسد.
همچنین، استفاده از قطعات اصلی و باکیفیت میتواند هزینه‌های تعمیر را افزایش دهد اما عمر طولانی‌تری به خودرو شما خواهد بخشید.
نقش سر پلوس ماشین در بهبود عملکرد فرمان‌پذیری خودرو
سر پلوس ماشین یکی از اجزای کلیدی در انتقال نیرو به چرخ‌ها و بهبود فرمان‌پذیری خودرو است. وظیفه این قطعه مهم در سیستم انتقال قدرت، حفظ انتقال روان گشتاور از گیربکس به چرخ‌ها بدون اختلال است. این عملکرد به خصوص در زمان دور زدن یا تغییر مسیر ارزش بیشتری پیدا می‌کند.
خرابی سر پلوس خودرو ممکن است موجب کاهش دقت در فرمان‌پذیری و ایجاد لرزش یا صداهای غیرعادی در هنگام رانندگی شود. بررسی و نگهداری مناسب از سر پلوس میتواند از مشکلات جدی در کنترل خودرو جلوگیری کند و ایمنی را بهبود ببخشد.
جمع بندی
یکی از مهم‌ترین اجزای سیستم انتقال قدرت خودرو سر پلوس ماشین است که خرابی آن میتواند مشکلات زیادی را ایجاد کند. در این مقاله، شما را با علائم خرابی، دلایل آن و مراحل تعمیر و تعویض سر پلوس آشنا کردیم. با نگهداری مناسب و انجام سرویسهای دورهای، می‌توانید از خرابی‌های ناگهانی این قطعه جلوگیری کنید.
برای دریافت اطلاعات بیشتر و مشاوره‌های تخصصی، از سایر مقالات وب‌سایت گیرپاژ بازدید کنید.
منابع:
سوالات متداول
تاثیر خرابی سر پلوس بر سایر اجزای خودرو چیست؟
خرابی سر پلوس میتواند باعث افزایش فشار روی دیفرانسیل و گیربکس شده و این اجزا را نیز دچار آسیب کند.
چگونه میتوان از خرابی سر پلوس جلوگیری کرد؟
بررسی و تعویض منظم گردگیرها، انجام سرویسهای دورهای و اجتناب از رانندگی در جادههای ناهموار از روشهای پیشگیری هستند.
چه عواملی باعث خرابی سر پلوس ماشین میشوند؟
عواملی مانند فرسودگی گردگیرها، ضربههای ناگهانی و عدم روغنکاری مناسب از دلایل اصلی خرابی سر پلوس هستند.
